เสน่ห์ของรถรางสายสุดท้ายในโตเกียว (Toden - Arakawa Line - 都電 荒川線）

เสน่ห์ของรถรางสายสุดท้ายในโตเกียว (Toden - Arakawa Line)

(บรรยากาศที่งดงามพร้อมด้วยต้นซากุระ)

คนไทยต่างรู้จักรถไฟความเร็วสูงของญี่ปุ่นหรือ รถไฟชินกันเซน (Shinkansen - 新幹線) เป็นอย่างดี ทุกคนคงได้เห็นรถไฟสายต่างๆ ทั้งของรัฐบาลและเอกชนที่มีอยู่ทั่วกรุงโตเกียวและเมื่องสำคัญทุกแห่งจนชินตา บางคนก็ได้นั่งรถไฟที่ญี่ปุ่นกันหลายสิบครั้งแล้ว ทุกคนต่างชื่นชมในความทันสมัย ความสะอาด ความรวดเร็วและตรงต่อเวลาของรถไฟญี่ปุ่นกันมาก

แต่ท่ามกลางรถไฟที่ทันสมัยมากมายของญี่ปุ่น หลายคนคงไม่รู้ว่าแม้แต่ในโตเกียวก็ยังมีระบบขนส่งแบบเก่าอยู่เหมือนกัน ซึ่งก็คือ "รถราง" นั่นเอง

(รถรางขณะที่แล่นอยู่บนถนนเพื่อเตรียมเข้าเทียบชานชลาที่จุดจอด)

หลายคนคงแปลกใจว่าที่ญี่ปุ่นยังมีรถรางเหลือให้วิ่งกันอยู่อีกหรือ โดยเฉพาะในโตเกียว เห็นแต่รถไฟ รถไฟใต้ดิน และรถไฟชิ้นกันเซนวิ่งกันเต็มไปหมด แต่กลับไม่ได้เห็นรถรางเลย อันที่จริงโตเกียวยังมีรถรางอยู่ แถมยังเป็นรถรางสายเดียวที่ยังเหลือซะด้วย ลองมาทำความรู้จักรถรางสายนี้กันดูดีกว่า

(ผู้คนมายืนรอขึ้นรถรางที่จุดจอดระหว่างทาง)

รถรางสายเดียวที่ยังเหลือวิ่งอยู่ในโตเกียว คือรถรางสาย อะระคะวา (Arakawa Line - 荒川線) แต่คนโตทั่วไปมักจะเรียกกันติดปากเป็นชื่อย่อว่า "โทะเด็น" (Toden - 都電) ซึ่งมาจากชื่อเต็มคือ โตเกียวโทะเด็นชะ (Tokyotodensha - 東京都電車) ซึ่งเป็นรถรางที่ทางกรุงโตเกียวเป็นผู้รับผิดชอบดูแลอยู่

(ชานชลาของจุดจอดที่วาเซดะ - Waseda - 早稲田)

ญี่ปุ่นเริ่มเริ่มใช้รถรางเป็นครั้งแรกในปี 1903 และกลายเป็นระบบขนส่งมวลชนที่สำคัญของกรุงโตเกียว ในช่วงที่รถรางได้รับความนิยมสูงสุด ในโตเกียวมีรถรางมากถึง 41 สาย คิดเป็นความยาวทั้งหมดถึง 213 กม.

แต่หลังจากที่ทางกรุงโตเกียวได้มีการสร้างระบบรถเมล์ และรถไฟใต้ดินเพิ่มขึ้นมา มีการขยายถนนเพื่อเพิ่มพื้นผิวจราจรมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ระบบรถรางถูกทยอยยกเลิกไปทีละสายสองสาย เฉพาะช่วงปี 1967 - 1972 รถรางถูกยกเลิกไปเป็นระยะทางยาวถึง 181 กม.

(รถรางตอนเข้าจอดเทียบชานชลา)

ในช่วงปลายปี 1972 เหลือรถรางอยู่ในโตเกียวเพียง 2 สาย คือสาย 27 และ 32 และในวันที่ 1 ตุลาคม 1974 ได้มีการรวมรถราง 2 สายนี้เข้าด้วยกัน และเปลี่ยนชื่อใหม่เป็นรถรางสาย "อะระคะว่า" (Arakawa Line - 荒川線) พร้อมทั้งเปลี่ยนไปใช้รถรางรุ่นเดียวกันทั้งหมด และยังคงให้บริการมาจนถึงปัจจุบัน

(เส้นทางและรายชื่อจุดจอดทั้ง 30 แห่งของรถรางสาย Arakawa)

รถรางสาย อะระคะวะ มีความยาวทั้งหมด 12.2 กม. มีจุดจอดรถทั้งหมด 30 สถานี (รวมจุดจอดต้นทางและปลายทางด้วย) โดยมีจุดเริ่มต้นที่ วาเซดะ (Waseda - 早稲田）และสุดทางที่จุดจอด มิโนะวะบาชิ (Minowabashi - 三ノ輪橋)

สำหรับจุดเริ่มต้นที่ วาเซดะ (Waseda - 早稲田） จะอยู่ใกล้กับประตูใหญ่ของมหาวิทยาลัยวาเซดะ (Waseda University - 早稲田大学）

(จุดจอดรถที่ วาเซดะ Waseda - 早稲田 ซึ่งถือว่าเป็นต้นทาง อยู่ใกล้กับมหาวิทยาลัยวาเซดะ)

เหตุที่รถรางสาย อะระคะวะ (Arakawa Line - 荒川線) ยังคงสามารถวิ่งให้บริการอยู่ เป็นเพราะว่ารางของรถรางสายนี้ เกือบทั้งหมดเป็นรางที่สร้างในพื้นที่เฉพาะ ซึ่งไม่ได้ไปซ้อนอยู่บนถนนเหมือนรถรางสายอื่นๆ จุดที่ทับซ้อนกับถนนมีเพียงไม่กี่แห่งเท่านั้น ทำให้ผู้บริหารของกรุงโตเกียวเห็นว่าไม่จำเป็นต้องยกเลิกรถรางสายนี้ อีกทั้งยังมีผู้ใช้บริการอยู่เป็นจำนวนมาก ปัจจุบันมีผู้ใช้บริการประมาณ 5 หมื่นคนต่อวัน (ในอดีตเคยมีผู้ใช้บริการสูงสุดถึง 8 หมื่นคนต่อวัน)

(พื้นที่ของรถรางสาย Arakawa - 荒川線　ส่วนใหญ่เป็นพื้นที่พิเศษ ไม่ทับซ้อนกับถนน)

ส่วนค่าโดยสารของรถราง สำหรับผู้ใหญ่ 170 เยน และเด็ก 90 เยน โดยเป็นราคาเดียวตลอดสาย สำหรับผู้ที่ซื้อเป็นบัตรเป็นแบบ IC Card จะได้รับส่วนลดเล็กน้อยเป็น 165 เยนสำหรับผู้ใหญ่ และ 82 เยนสำหรับเด็ก

นอกจากนี้ยังมีตั๋วแบบ 1 วันขายด้วยในราคา 400 เยน (สำหรับผู้ใหญ่) และ 200 เยน (สำหรับเด็ก) ซึ่งเป็นราคาที่คุ้มค่ามาก เหมาะกับนักท่องเที่ยวที่อยากแวะดูหลายๆ แห่งในวันเดียว

(ที่จอดรถต้นทางที่ วาเซดะ Waseda - 早稲田) อยู่ใกล้กับประตูใหญ่ของมหาวิทยาลัยวาเซดะ

ภาพวาดแสดงเส้นทางเดินรถพร้อมจุดจอดรถของรถรางสาย Arakawa - 荒川線

ในวันที่ 1 ตุลาคม 1978 ได้มีการเปลี่ยนระบบการทำงานใหม่ โดยให้มีพนักงานดูแลเพียง 1 คนต่อ 1 ขบวน ซึ่งมีเพียง 1 โบกี้ โดยจะทำหน้าที่เป็นทั้งพนักงานขับรถ เก็บเงิน ขายตั๋ว และอำนวยความสะดวกในเรื่องต่างๆ แก่ผู้โดยสารทั้งหมด ปกติในการขึ้นรถราง จะขึ้นทางประตูหน้า เพื่อจ่ายค่าโดยสารก่อน เมื่อถึงที่หมายก็จะกดกริ่งแจ้งให้พนักงานขับรถทราบ แล้วลงจากรถรางทางประตูหลัง

(พบกับบรรยากาศสวยๆ 2 ข้างทาง)

อยากเชิญชวนให้ลองไปนั่งรถรางสายนี้เที่ยวเล่นดู น่าจะได้พบกับบรรยากาศที่แปลกใหม่ในญี่ปุ่นอย่างแน่นอน

 ภายในชานชาลาของจุดจอดที่วาเซดะ (Waseda - 早稲田)

(รายชื่อป้ายจอดของรถรางสาย Arakawa ทั้ง 30 แห่ง)